Często słyszymy o tym, że zaburzenia ze spektrum autyzmu to jedne z najpoważniejszych zaburzeń rozwojowych dziecka, które dotyka całą rodzinę.

Liczne rodziny podporządkowują swoje życie dziecku z miłości i troski do niego. Dziecko z autyzmem jak każde inne potrzebuje rówieśników i bycia częścią grupy, tyle że… można porównać to pragnienie do placu zabaw, dziecko widzi różne zabawki, przygląda się nim, chciałoby się pobawić, są bardzo blisko, ale nie wie, jak to zrobić i może nie rozumieć dlaczego.

Sytuacja rodziców i opiekunów dzieci z autyzmem często jest niezwykle trudna i wymaga zrozumienia i wsparcia ze strony otoczenia. Jest to niezbędne do tego, aby rodzina z dzieckiem mogła prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie. Na szczęście, w ostatnim czasie pojawia się coraz więcej inicjatyw społecznych wspierających taką potrzebę i towarzyszących rodzinom w pokonywaniu trudności.

Co piszą o autyźmie?

Literatura dostarcza wielu definicji na temat autyzmu. Warto też wspomnieć, że każda rodzina z dzieckiem z takim zaburzeniem rozwoju na podstawie własnych doświadczeń potrafi stworzyć swoją osobistą i indywidualną definicję dla swojego dziecka. Często można znaleźć źródła powołujące się na definicje oparte na liście charakterystycznych objawów bądź odwołujące się do przyczyn występowania tego zaburzenia w rozwoju.

Perspektywa poznawcza

Tym razem zachęcam do przyjrzenia się perspektywie porównawczej, która zwraca uwagę na zestawienie zaburzeń występujących w chorobach i różnych stanach rozwojowych.
Jeśli poszukać wspólnych punktów autyzmu i schizofrenii, jednym z nich byłaby trudność dzieci w funkcjonowaniu społecznym. Utrudnia to bardzo życie wśród innych, stąd niezwykle ważna jest jak najwcześniej postawiona rzetelna diagnoza oraz podjęcie terapii, która pozwoli dziecku lepiej radzić sobie z różnymi sytuacjami oraz zapobiec izolacji, osamotnieniu i wykluczeniu z grupy rówieśniczej.
Coraz więcej badań naukowych ma na celu znalezienie różnic między zaburzeniami w funkcjonowaniu społecznym związanym z autyzmem i schizofrenią. Są one pomocne w ulepszaniu metod leczenia obu zaburzeń.
Paradoksalnie, ta część wspólna utrudnia czasem postawienie diagnozy, ponieważ zdarzało się, iż u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu stwierdzano schizofrenię o bardzo wczesnym początku. Należy jednak podkreślić, iż w zaburzeniach rozpoczynających się w dzieciństwie i utrzymujących się w życiu dorosłym jak np. autyzm czy inne całościowe zaburzenia rozwojowe MOGĄ, ALE NIE MUSZĄ WYSTĘPOWAĆ OBJAWY PSYCHOTYCZNE ( charakterystyczne dla schizofrenii).

Objawy

Między innymi grupa badaczy z Uniwersytetu w Teksasie (Dallas, USA) w wyniku swoich badań stwierdziła, iż istnieją widoczne różnice między tymi dwiema diagnozami. Objawy ze spektrum autyzmu dostrzega się przed 3 rokiem życia i dotyczą one następujących obszarów (wg Klasyfikacji ICD-10):

1. Jakościowe nieprawidłowości wzajemnych relacji społecznych (m.in. niewielkie dzielenie się wzajemne zainteresowaniami, czynnościami, emocjami, nieadekwatne reagowanie na emocje innych osób, brak przynoszenia, pokazywania przedmiotów budzących indywidualne zainteresowanie dziecka)
2. Jakościowe nieprawidłowości w porozumieniu się (m.in. opóźniony bądź zupełny brak rozwoju języka, niewielkie inicjowanie i podtrzymywanie rozmowy z drugą osobą, stereotypowe powtarzanie słów, brak spontaniczności w zabawie)
3. Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności (m.in. pochłonięcie się stereotypowym, jednolitym zainteresowaniem, kompulsywne przywiązanie do specyficznych czynności rutynowych i rytualnych)
   W przypadku schizofrenii o wczesnym, bardzo wczesnym i niezwykle wczesnym początku rozpoznanie stawia się rzadko ze względu na to, iż diagnoza schizofrenii u dzieci jest trudna, szczególnie w młodszym wieku, a wiedza dotycząca obrazu dziecięcej schizofrenii jest niedostateczna. Warto wiedzieć, iż w przypadku schizofrenii o wczesnym początku rozpoznanie stawia się, gdy objawy pojawiają się przed 18. rokiem życia, a w przypadku schizofrenii o bardzo wczesnym początku, gdy objawy są obecne przed 13. rokiem życia, czyli przed okresem pokwitania. Ostatni przypadek schizofrenii o niezwykle wczesnym początku jest najrzadszy i w ujęciu klinicznym to takie same zaburzenie, co u osób dorosłych.
   Aby możliwe było rozpoznanie symptomów choroby u dziecka, trzeba znać normy rozwojowe i charakterystykę poszczególnych etapów rozwoju psychologicznego dzieci. U dzieci z taką diagnozą częściej występują zaburzenia rozwojowe związane z powikłaniami w okresie okołoporodowym, słabsze tempo przyswajania umiejętności, deficyty poznawcze (m.in. związane z uczeniem się i zapamiętywaniem), zaburzenia rozwoju mowy i języka.
   W przypadku diagnozy schizofrenii u dzieci niezwykle ważne są zatem liczne specjalistyczne konsultacje i badania mające na celu wykluczenie innych chorób o podłożu organicznym, autoimmunologicznym (odpornościowym) czy stanów zapalnych. Aby diagnoza była właściwa potrzebne jest prowadzenie długotrwałych obserwacji ze względu na proces kształtowania się osobowości, jej niedojrzałości, zmienności symptomów ze względu na kolejne okresy rozwojowe.
   Anna Piotrowicz

Udostępnij na facebooku